Ukryte kontrakty — niewidzialni sabotażyści relacji
5 luty 2021
„Rozczarowanie to różnica, jaka istnieje między oczekiwaniami a rzeczywistością” – John C. Maxwell
„Boże, użycz mi pogody ducha, abym godził się z tym, czego nie mogę zmienić, odwagi, abym zmieniał to co mogę zmienić i mądrości, abym odróżniał jedno od drugiego.” – Reinhold Niebuhr
Jakość naszego życia w dużej mierze sprowadza się do jakości naszych relacji. To one są największym źródłem radości i sensu w naszym życiu.
Jednocześnie relacje są też źródłem większości naszego cierpienia. I częściej, niż chcielibyśmy to przyznać, to my sami jesteśmy za to cierpienie odpowiedzialni. Rzadko uświadamiamy sobie, jak wiele sposobów stosujemy, często nieświadomie, by sabotować własne relacje. Jednym z nich jest coś, co nazywa się ukrytym kontraktem.
Ukryty kontrakt to niewypowiedziana umowa, którą zawierasz w swojej głowie pomiędzy sobą a kimś innym. To coś, czego oczekujesz, że ktoś dla ciebie zrobi — na podstawie tego, co ty robisz dla tej osoby, albo tego, czego oczekujesz od relacji, ale bez mówienia o tym tej osobie. Masz nadzieję, że inna osoba „po prostu będzie wiedziała”.
Może przyjmować formę czegoś w rodzaju: „Skoro jest moją żoną, to zrobi to dla mnie.”
Zazwyczaj jednak wygląda tak: „Jeśli zrobię dla nich to [X], to oni zrobią dla mnie tamto [Y].”
Kilka przykładów:
— „Jeśli będę miły dla niej, to się ze mną umówi.”
— „Jeśli się z nimi zgodzę, to mnie polubią.”
— „Jeśli mnie kocha, to to dla mnie zrobi.”
— „Jeśli będę ciężko i długo pracował, to mój przełożony da mi awans.”
Potocznie nazywa się to zachowaniem „Miłego Gościa”. Ale nie ma w tym nic miłego. Odzwierciedla to poczucie roszczeniowości i egocentryczną perspektywę.
Termin „ukryty kontrakt” został wprowadzony przez dr Roberta Glovera w jego książce No More Mr. Nice Guy („Koniec bycia Miłym Gościem!”).
Inni ludzie nie myślą tak jak ty. Nie potrafią też czytać ci w myślach. Co więcej, mogą nawet nie chcieć tego, co im dajesz. Ale zawierając z nimi ukryty kontrakt, nawet nie dajesz im szansy powiedzieć „nie”.
Ukryte oczekiwania w relacjach to najpewniejsza droga do ich rozpadu. Jeśli trzymasz kogoś w odpowiedzialności za umowę, o której istnieniu nawet nie ma pojęcia, on cię zawiezie… i to nie będzie jego wina. W tym sensie ukryte kontrakty są jak tykające bomby, druga osoba nie jest świadoma twoich oczekiwań, podczas gdy twoje myśli i emocje stają się coraz bardziej naładowane niecierpliwością i złością.
Problem nie zawsze ogranicza się tylko do słabej komunikacji. Ukryte kontrakty często działają na poziomie podświadomym, napędzane przez lęk przed konfrontacją lub odrzuceniem. Gdyby ktoś miał otwarcie wyrazić swoje oczekiwania, mogłoby to prowadzić do konfliktu, odrzucenia lub nawet końca relacji. Czasem też towarzyszy temu wewnętrzne poczucie wstydu związane z tym, że się czegoś chce i o coś prosi.
Ten strach i wstyd mają swoje źródło w niskim poczuciu własnej wartości. Na jakimś poziomie człowiek może czuć, że nie zasługuje na to, czego pragnie. Albo że nie poradzi sobie, jeśli sprawy pójdą nie po jego myśli, lub że nie zbuduje nowej relacji, jeśli ta obecna się rozpadnie. I to właśnie nieświadomie steruje jego zachowaniem.
Dla takiej osoby łatwiej jest po prostu się złościć, że jej potrzeby nie są zaspokajane. Łatwiej też unikać ryzyka bycia wrażliwym i otwartego wyrażenia swoich pragnień. Zamiast tego unika się trudnych rozmów, ukrywa potrzeby, ale wciąż z nadzieją, że druga osoba się domyśli. To napięcie ujawnia się potem jako zachowanie pasywno-agresywne.
Ponieważ tego rodzaju zachowania często działają poza naszą świadomością, ważne jest, by zastanowić się, czy przypadkiem nie zawarliśmy takich ukrytych kontraktów. W każdej relacji — przyjacielskiej, romantycznej, rodzinnej czy zawodowej — jeśli kiedykolwiek poczujesz urazę do innej osoby, zastanów się, czy nie wiążesz jej jakąś ukrytym kontraktem [tajną umową].
W innym artykule na temat złości omówiliśmy, że złość sygnalizuje niezaspokojone potrzeby, a najzdrowszą reakcją na nią jest asertywność. Dlatego jedyną drogą wyjścia z ukrytych kontraktów jest otwarte i bezpośrednie wyrażanie swoich potrzeb. Bądź tak szczery, jasny i otwarty, jak tylko potrafisz.
To może prowadzić do zakończenia niektórych relacji. Ale jeśli bycie otwartym i szczerym w kwestii tego, czego chcesz, sprawia, że ktoś się od ciebie odsuwa to znaczy, że ta osoba i tak nie była dla ciebie odpowiednia. A jeśli ktoś nie pasuje do ciebie, to zawsze lepiej zakończyć taką relację wcześnie i z klasą.
Pamiętaj, za każdym razem, gdy ukrywasz to, czego naprawdę chcesz, zadajesz ranę swojemu poczuciu własnej wartości. Może to zapoczątkować błędne koło, w którym coraz bardziej boisz się sięgać po to, czego pragniesz. Dlatego dbaj o swoje potrzeby i wartości, one mają znaczenie.
Zdziwiłbyś się, jak daleko w życiu można dojść, po prostu prosząc o to, czego się chce.
Źródło: Covert Contracts — The Invisible Saboteurs of Relationships
Zobacz na: Niezależność Od Wyniku
Jak współczesne kobiety niszczą „miłych facetów”
Nietzsche: Moralność Pana i Niewolnika
Stadia rozwoju moralnego według Kohlberga
Nie chcesz być naturalny w stosunku do kobiet
Mężczyźni wychowywani na wybrakowane kobiety – Rian Stone
Rama to nie Stoicyzm, to coś znacznie lepszego – Rian Stone
Ukryte kontrakty występują w różnych formach, z których każda wiąże się z unikalnym zestawem niewyrażonych oczekiwań i możliwych konsekwencji. Zrozumienie tych różnych typów może pomóc ludziom rozpoznać je i rozwiązywać w swoich relacjach:
1.Emocjonalne ukryte kontrakty
Polegają na oczekiwaniu wsparcia emocjonalnego, zrozumienia lub uznania ze strony partnera, bez otwartego zakomunikowania swoich potrzeb emocjonalnych. Na przykład, ktoś może oczekiwać, że partner intuicyjnie wyczuje, kiedy potrzebuje pocieszenia w trudnym czasie, co prowadzi do rozczarowania, gdy partner nie zareaguje zgodnie z oczekiwaniami.
2. Finansowe ukryte kontrakty
Oczekiwania finansowe mogą być istotnym źródłem ukrytych kontraktów. Jeden z partnerów może zakładać, że to drugi zawsze będzie pokrywał określone wydatki lub opłacał rachunki, bez omówienia tych obowiązków finansowych. Może to prowadzić do napięć i urazy, jeśli obie strony mają różne oczekiwania w tym zakresie.
3. Intymne ukryte kontrakty
Dotyczą fizycznej bliskości i oczekiwań związanych z seksem lub romantycznymi gestami. Na przykład, jeden z partnerów może oczekiwać, że określone działania lub zachowania doprowadzą do intymności seksualnej, mimo że nie wyraził jasno swoich pragnień. Może to powodować presję i frustrację w związku.
4. Ukryte kontrakty dotyczące obowiązków domowych
Obejmują ukryte oczekiwania wobec obowiązków domowych i odpowiedzialności. Na przykład, jeśli jeden z partnerów po cichu oczekuje, że drugi będzie zajmował się całym gotowaniem i sprzątaniem, może dojść do konfliktów, jeśli te oczekiwania nie zostaną spełnione, a podział obowiązków pozostaje niejasny.
5. Ukryte kontrakty dotyczące zaangażowania
W długoterminowych związkach ukryte oczekiwania dotyczące zaangażowania i wspólnej przyszłości mogą być poważnym problemem. Jeden z partnerów może potajemnie zakładać, że drugi będzie przedkładał relację nad osobiste ambicje lub że oboje mają taką samą wizję przyszłości.
6. Ukryte kontrakty społeczne
Dotyczą oczekiwań związanych z interakcjami społecznymi i wydarzeniami towarzyskimi. Na przykład, jeden z partnerów może zakładać, że drugi zawsze będzie mu towarzyszył podczas spotkań towarzyskich, nie omawiając wcześniej swoich preferencji czy granic. Może to prowadzić do poczucia bycia kontrolowanym lub przytłoczonym.
7. Ukryte kontrakty dotyczące czasu i uwagi
Oczekiwanie całego czasu i uwagi partnera bez otwartego omówienia indywidualnych potrzeb w zakresie przestrzeni osobistej i samotności może prowadzić do problemów. Jeden z partnerów może uważać, że ciągłe przebywanie razem jest oznaką miłości i zaangażowania, podczas gdy drugi może potrzebować więcej niezależności.
8. Ukryte kontrakty dotyczące rodzicielstwa
W relacjach, w których są dzieci, ukryte oczekiwania dotyczące obowiązków rodzicielskich mogą powodować napięcia. Jeden z partnerów może zakładać, że drugi zajmie się pewnymi aspektami wychowania, bez jasnej komunikacji, co prowadzi do nieporozumień i potencjalnego zaniedbania ważnych zadań.
Najnowsze komentarze