Queerowy marksizm: Peter Drucker
20 marzec 2017
Ten tekst został pierwotnie opublikowany w języku francuskim pod tytułem [Guide de lecture] Pour un marxisme queer
Sekta, do której należy wielu, choć nie zdają sobie z tego sprawy
„Wokeizm” to współczesne czary – Gene Callahan
Dysonans Poznawczy jako broń w walce informacyjnej – Chase Hughes
Queerowa polityka Michela Foucaulta
Queerowy marksizm tworzy korpus teorii, który syntetyzuje marksistowskie pojęcia, takie jak klasa, urzeczowienie (reifikacja) i totalność z pojęciami z innych paradygmatów, takimi jak performatywność, homonacjonalizm i intersekcjonalność.
Korzenie queerowskiego marksizmu sięgają pierwszych kontaktów między ruchami socjalistycznymi a emancypacją homoseksualną (omówione w pierwszej części tego przewodnika lekturowego). Poparcie niemieckiej socjaldemokracji dla Komitetu Naukowo-Humanitarnego znalazło odzwierciedlenie w bolszewickiej dekryminalizacji homoseksualności w Rosji. Alexandra Kołłontaj w dużej mierze nadała ton międzynarodowemu marksizmowi lat 20. XX wieku, odrzucając represje wobec homoseksualistów. W późniejszym okresie w Ameryce Łacińskiej w latach 70. i 80., gdy hegemonia stalinizmu słabła, a wraz z nią seksualny purytanizm lewicy, spotkanie ruchów gejowskich z marksizmem okazało się szczególnie owocne w Nikaragui, Brazylii i Meksyku.
Prawie równoczesny wzrost Nowej Lewicy i wyzwolenia lesbijek/gejów w latach 60. doprowadził do rozkwitu lesbijskiego/gejowskiego marksizmu (opisany w drugiej części przewodnika). Londyński ruch wyzwolenia gejów w szczególności zaowocował pracami Mario Mieliego i Davida Fernbacha. W latach 90. marksistka Leslie Feinberg pomagała kłaść fundamenty pod wyzwolenie osób transpłciowych. Teoretycznie (co odzwierciedla trzecia część przewodnika) seksualne postawy marksizmu sprzed stalinizmu były rozwijane m.in. przez Herberta Marcusego, który w Erosie i Cywilizacji bronił „perwersji”. Amerykański badacz John D’Emilio w eseju „Kapitalizm i Tożsamość Gejowska” powiązał „wolną” pracę w kapitalizmie z procesem kształtowania tożsamości. Książka Profit and Pleasure Rosemary Hennessy z 2000 roku była kluczowym tekstem podsumowującym wcześniejsze marksistowskie prace o seksualności, tuż przed pojawieniem się queerowskiego marksizmu w XXI wieku.
Queerowy marksizm w ścisłym sensie (temat ostatniej i głównej części tego przewodnika) jest wytworem gwałtownego rozwoju studiów queer w obecnym stuleciu, szczególnie na uniwersytetach w Ameryce Północnej. Jego akademickie podstawy tłumaczą koncentrację badań w krajach imperialistycznych, gdzie Alan Sears, Kevin Floyd, Peter Drucker i Holly Lewis stworzyli ważne queerowo-marksistowskie prace. Istnieje także ośrodek queerowego marksizmu w Azji — zwłaszcza w twórczości tajwańskich badaczy Ding Naifei i Petrusa Liu.
Queerowi marksiści generalnie odrzucają redukcjonizm ekonomiczny. Przyznają swoje intelektualne długi wobec marksistowskich feministek (np. Iris Young, Johanny Brenner i Lise Vogel). Kevin Floyd pokazał, jak koncepcja performatywnej płci Judith Butler może i powinna zostać uhistoryczniona. Queerowi marksiści przyjęli rozwój analizy intersekcjonalnej i skupiają się na walkach osób transpłciowych jako najbardziej zaawansowanym polu konfliktu. Rasizm i imperializm stanowią dla nich centralne zagadnienia, czerpiąc m.in. z koncepcji homonacjonalizmu Jasbir Puar. Jednocześnie wszyscy podkreślają znaczenie klasy oraz badają seksualne aspekty różnych pojęć marksistowskiej ekonomii politycznej (np. urzeczowienie (Floyd), deregulacja (Sears), rozwój nierównomierny i kombinowany oraz długie fale (Drucker)).
Prekursorzy: wcześniejsza marksistowska polityka seksualna
Lauritsen, John and David Thorstad 1995, The Early Homosexual Rights Movement (1864-1934), New York: Times Change.
Choć nowsza książka Dana Healeya oferuje bardziej naukowe i szczegółowe opracowanie homoseksualności w rewolucyjnej Rosji, przegląd Lauritsena i Thorstada dotyczący relacji między wczesnymi ruchami socjalistycznymi a aktywizmem homoseksualnym jest wciąż rzetelny i użyteczny.
Drucker, Peter 1997, ‘Gays and the Left: Scratching the Surface’, Against the Current 68: 35–37, dostępne na: http://www.internationalviewpoint.org/spip.php?article1145
Krytyczna recenzja antologii o wczesnych ruchach socjalistycznych i ich postawach wobec homoseksualności, wskazująca kierunki dalszych badań.
Rowbotham, Sheila 1977, ‘Edward Carpenter: Prophet of the New Life’, w: Rowbotham i Jeffrey Weeks 1977, Socialism and the New Life: The Personal and Sexual Politics of Edward Carpenter and Havelock Ellis, London: Pluto Press.
Portret angielskiego przywódcy wczesnego ruchu socjalistycznego, który był równocześnie otwartym działaczem na rzecz wolności homoseksualnej oraz pierwszym prezesem British Society for the Study of Sex Psychology [Brytyjskie Towarzystwo Badań nad Psychologią Seksu].
Healey, Dan 2001, Homosexual Desire in Revolutionary Russia: The Regulation of Sexual and Gender Dissent, Chicago: University of Chicago Press.
Definitywna historia badań, ustawodawstwa i polityki dotyczącej homoseksualności w okresie rewolucji rosyjskiej i we wczesnym Związku Radzieckim.
Randall, Margaret 2000, ‘To Change Our Own Reality and the World: A Conversation with Lesbians in Nicaragua’, w: Peter Drucker (red.), Different Rainbows, London: Millivres/Gay Men’s Press.
Dialog między lesbijkami z szeregów sandinistów, pokazujący, jak wczesna nietolerancja FSLN była podważana zarówno międzynarodowo, jak i od wewnątrz, z zauważalnym powodzeniem.
Green, James N. 2000, ‘Desire and Militancy: Lesbians, Gays, and the Brazilian Workers Party’, w: Peter Drucker (red.), Different Rainbows, London: Millivres/Gay Men’s Press.
——— 2012, ‘“Who Is the Macho who Wants to Kill Me?” Male Homosexuality, Revolutionary Masculinity, and the Brazilian Armed Struggle of the 1960s and 1970s’, Hispanic American Historical Review, 92, 3, 437–69.
Drugie z tych opracowań analizuje postawy anty-lesbijskie i anty-gejowskie wśród brazylijskich guerillas inspirowanych Che Guevarą; pierwsze opisuje aktywizm lesbijek i gejów we wczesnych latach brazylijskiej Partii Pracujących (PT).
Prekursorzy: Marksizm i wyzwolenie lesbijek/gejów
Mieli, Mario 1980, Homosexuality and Liberation: Elements of a Gay Critique, London: Gay Men’s Press. (Nowe, zaktualizowane wydanie: Towards a Gay Communism, Pluto Press.)
Pionierskie i osobliwe dzieło, czerpiące zarówno z siły i teoretycznej oryginalności włoskiej skrajnej lewicy tamtego czasu, jak i z aktywizmu Mieliego w londyńskim Gay Liberation Front [Front Wyzwolenia Gejów].
Fernbach, David 1981, The Spiral Path: A Gay Contribution to Human Survival, Boston/London: Alyson/Gay Men’s Press.
Kolejny lider londyńskiego Frontu Wyzwolenia Gejów. Fernbach tłumaczy wyjątkowość tożsamości lesbijek/gejów w kapitalizmie i przedstawia strategię społecznej, seksualnej i ekologicznej transformacji. Jego maoistyczne korzenie są widoczne w pozytywnym odwoływaniu się do taktyki „frontu narodowego” z lat 1941–45.
Gough, Jamie and Mike MacNair 1985, Gay Liberation in the Eighties, London: Pluto Press.
Analiza heteroseksualności i homoseksualności jako form fetyszyzmu, która pod pewnymi względami zapowiada późniejsze ujęcie „seksualnej reifikacji” u Kevina Floyda, tworzy podstawy marksistowskiego podejścia autorów do polityki lesbijek/gejów.
Feinberg, Leslie 1998, Trans Liberation: Beyond Pink or Blue, Boston: Beacon Press.
Chociaż w książce marksizm Feinberga nie jest przedstawiony wprost, ten fundamentalny tekst ruchu trans-wyzwolenia antycypuje wiele późniejszych założeń i stanowisk queerowego marksizmu.
Prekursorzy: Marksistowskie ujęcia studiów lesbijsko-gejowskich
Marcuse, Herbert 1966, Eros and Civilization: A Philosophical Inquiry into Freud, Boston: Beacon Press.
Zdecydowanie najwybitniejsze dzieło lewicowego freudyzmu. Koncepcje Marcusego — „zasady wydajności” (kapitalistyczna mutacja freudowskiej „zasady rzeczywistości”), rozróżnienie między represją „nadmiarową” a „społecznie konieczną” oraz pojęcie „represyjnej desublimacji” — wywarły silny wpływ nie tylko na ruch wyzwolenia gejów/lesbijek w epoce Nowej Lewicy, ale także na wielu współczesnych marksistów queer.
D’Emilio, John 1983, Capitalism and Gay Identity, w: Powers of Desire.
Fundamentalny, szeroko cytowany esej łączący powstanie nowoczesnej tożsamości gejowskiej z systemem „wolnej pracy” w kapitalizmie.
Padgug, Robert 1989, Sexual Matters: Rethinking Sexuality in History, w: Hidden from History.
Wczesny i przenikliwy argument na rzecz dialektycznego ujęcia historii seksualności.
Ebert, Teresa 1996, ‘The Matter of Materialism’, oraz Donald Morton 1996, ‘Changing the Terms…’, w: The Material Queer.
Choć teksty te mają momenty sekciarskiego odrzucenia teorii queer, trafnie diagnozują jej idealistyczne słabości oraz powiązania z polityczną ekonomią neoliberalizmu.
Escoffier, Jeffrey 1997, The Political Economy of the Closet, w: Homo Economics.
Wnikliwy opis tego, jak rozwój komercyjnych scen gejowskich doprowadził do klasowej, rasowej i płciowej segmentacji społeczności LGBTIQ.
Valocchi, Steve 1999, The Class-Inflected Nature of Gay Identity, Social Problems.
Steve Valocchi pokazuje, jak powstawanie tożsamości gejowskiej i rozwój ruchów lesbijek/gejów były uwarunkowane klasowo.
Drucker, Peter 2000, ‘Introduction: Remapping Sexualities’ oraz ‘Reinventing Liberation: Strategic Challenges for Lesbian/Gay Movements’, w: Different Rainbows.
Wkład wstępu i zakończenia został później rozwinięty w książce Warped, jednak już tutaj pojawia się wyraźne ujęcie łącznego i nierównomiernego społecznego konstruowania seksualności oraz anty-eurocentryczna, antyimperialistyczna polityka seksualna.
Hennessy, Rosemary 1994, ‘Queer Theory, Left Politics’, Rethinking Marxism, 7, 3: 85-111.
——— 2000, Profit and Pleasure: Sexual Identities in Late Capitalism. New York: Routledge.
——— 2006, ‘Returning to Reproduction Queerly: Sex, Labor, Need’, Rethinking Marxism, 18, 3: 387-95.
Choć autorka nie nazywa siebie „marksistką queer” w Profit and Pleasure, ta przełomowa książka jest pod wieloma względami tekstem założycielskim queerowego marksizmu, a jej krytykę teorii queer i aktywizmu podziela wielu późniejszych identyfikujących się jako queer marksistów. Łączy marksizm z lesbijskim feminizmem, krytykuje liberalne i tożsamościowe nurty teorii queer, książka pokazuje użyteczność np. Althussera w teorii seksualności, pojęcia nad-determinacji, definiuje sferę „wygnańczonych potrzeb”, „potwornej zewnętrzności kapitalizmu, która go nawiedza” i wzywa do krytycznej analizy tożsamości.
Queerowy marksizm
Cohen, Cathy J. 1997, ‘Punks, Bulldaggers, and Welfare Queens: The Radical Potential of Queer Politics?’, GLQ 3:4.
Choć Cathy Cohen nie pisze jawnie z perspektywy marksistowskiej, jej artykuł wnikliwie analizuje zarówno potencjał, jak i przede wszystkim ograniczenia teorii oraz aktywizmu queer dla radykalnej, antyrasistowskiej i świadomej klasowo polityki.
Sears, Alan 2000, ‘Queer in a Lean World’, Against the Current.
———2005, ‘Queer Anti-Capitalism: What’s Left of Lesbian and Gay Liberation?’, Science and Society.
Nowatorska praca Alana Searsa podkreśla radykalny potencjał polityki queer, jednocześnie demaskując przechwycenie i udomowienie głównego nurtu ruchu gejowsko-lesbijskiego w neoliberalnej epoce „moralnej deregulacji”, czyli komercjalizacji i depolityzacji seksualności.
Floyd, Kevin 1998, ‘Making History: Marxism, Queer Theory, and Contradiction in the Future of American Studies’, Cultural Critique.
——— 2006, ‘Lukács and Sexual Humanism’, Rethinking Marxism.*
——— 2009, The Reification of Desire: Toward a Queer Marxism, Minneapolis.*
(Książka The Reification of Desire jest najlepszym źródłem dla myśli Floyda; artykuły podajemy w razie łatwiejszego dostępu).
Floyd w sposób mistrzowski ukazuje historyczne zakorzenienie Butlerowskiej performatywności, stosuje pojęcia marksistowskie, takie jak totalność i urzeczowienie (szczególnie w ujęciu Lukácsa), do analizy seksualności i podkreśla polityczne znaczenie użycia ciała jako źródła przyjemności. Jednak ostatecznie dochodzi do wniosku, że seksualne urzeczowienie, podobnie jak uprzedmiotowienie jest nieuniknione i w pewnych aspektach pozytywne.
Wolf, Sherry 2009, Sexuality and Socialism: History, Politics and Theory of LGBT Liberation, Chicago: Haymarket Books.
Książka Wolf nie należy tak naprawdę do nurtu marksizmu queerowego, ponieważ autorka ostro krytykuje teorię i aktywizm queer, unika samego słowa „queer” i jest znacznie mniej krytyczna wobec małżeństw jednopłciowych niż większość marksistów identyfikujących się z queer. Niemniej przedstawia trafną marksistowską analizę społecznej konstrukcji seksualności oraz mocno broni niezależnej, robotniczej polityki seksualnej.
Girard, Gabriel 2009, Théories et militantismes queer: réflexion à partir de l’exemple français.
Gabriel Girard, z perspektywy marksistowskiej, podkreśla znaczenie m.in. tego, co wykazała Judith Butler, że nie tylko gender [płeć kulturowa], ale również sama „płeć biologiczna” jest konstruktem społecznym.
Rosenberg, Jordana & Amy Villarejo 2012, ‘Introduction: Queerness, Norms, Utopia’, GLQ 18:1, oraz Christina Crosby et al. 2012, ‘Queer Studies, Materialism, and Crisis’, GLQ 18:1.
Specjalny numer GLQ poświęcony kryzysowi był ważnym momentem współczesnych prób połączenia teorii queer z marksizmem, choć większość autorów unika pełnego przyjęcia koncepcji totalności oraz politycznej deklaracji globalnej transformacji.
Arruzza, Cinzia 2013, Dangerous Liaisons: The Marriages and Divorces of Marxism and Feminism.
Najnowsza praca analizująca relacje między marksizmem a feminizmem, ze szczególnym uwzględnieniem wkładu teorii queer.
Camfield, David 2014, ‘Theoretical Foundations of an Anti-Racist Queer Feminist Historical Materialism’.
Również współczesny przegląd, szczególnie wyczulony na kwestie queer, proponujący antyrasistowski, queerowy feminizm oparty na materializmie historycznym.
Drucker, Peter 2010, ‘The New Sexual Radicalism: Socialist Feminist Reflections on Queer Activism’, Against the Current 146: 23–8.
————— 2014, „La fragmentation des identités LGBT à l’ère du néolibéralisme”, Période, dostęp pod adresem: <http://revueperiode.net/la-fragmentation-des-identites-lgbt-a-lere-du-neoliberalisme/>.
————— 2014, „‘Conceptions of Sexual Freedom in Marcuse, Foucault and Rubin’, in Journal of the International Network of Sexual Ethics and Politics (INSEP), vol. 2, no. 2
————— 2015, Warped: Gay Normality and Queer Anti-Capitalism, Leiden/Chicago: Brill/Haymarket.
————— 2015, „Gay Normality and Queer Transformation”, w Zapruder World: International Journal for the History of Social Conflict, tom 2.
(Książka „Warped” jest najlepszym źródłem wiedzy o queerowej marksistowskiej myśli Druckera; artykuły są dołączone, jeśli są łatwiej dostępne).
„Warped” to ambitna książka, która podejmuje jednocześnie kilka różnych projektów: naświetlenie historii seksualnej poprzez koncepcję „formacji jednopłciowych”, powiązanych w kapitalizmie z różnymi reżimami akumulacji; marksistowska interpretacja „homonormatywności” (Lisa Diggan) i „homonacjonalizmu” (Jasbir Puar), która łączy je z neoliberalizmem i neoliberalną globalizacją; a także podręcznik radykalnej polityki queer, który opowiada się za wprowadzeniem perspektywy klasy robotniczej, feministycznej i antyrasistowskiej do kwestii seksualnych, a także za queerowaniem ruchów klasowych i innych masowych ruchów społecznych.
Liu, Petrus 2015, Queer Marxism in Two Chinas, Durham: Duke University Press.
Książka zestawia radykalną teorię i aktywizm queer na Tajwanie z sytuacją queer w Chinach kontynentalnych, gdzie ruch nadal mierzy się z dziedzictwem maoizmu.
Alderson, David 2016, Sex, Needs and Queer Culture: From Liberation to the Post-Gay, London: Zed.
David Alderson twierdzi, że kapitalizm jest „postępowy dla queerowców”, ponieważ „odczarowuje” seks, ale jednocześnie w warunkach neoliberalizmu rozwija się to, co nazywa „represyjnym podsycaniem” pragnień. Podobnie jak Floyd, dostrzega pozytywne strony urzeczowienia seksualności.
Lewis, Holly 2016, The Politics of Everybody: Feminism, Queer Theory and Marxism at the Intersection, London: Zed.
Książka Kolly Lewis to ważny wkład do marksizmu queer, szczególnie w zakresie teorii reprodukcji społecznej i jej znaczenia dla walk trans. Chociaż inaczej niż Sherry Wolf, Lewis identyfikuje się jako marksistowska feministka queer i docenia krytyki homonacjonalizmu i transnormatywności, to podobnie jak Wolf odrzuca pojęcie homonormatywności i nie krytykuje silnie małżeństw jednopłciowych.
Drucker, Peter 2016, ‘Homonationalism, Heteronationalism, and LGBTI Rights in the EU’, Public Seminar.
Tekst wprowadza pojęcie „heteronacjonalizmu” (wykorzystania anty-LGBTI uprzedzeń do obrony zagrożonej tożsamości narodowej), autorzy postulują queerową, internacjonalistyczną odpowiedź na narastające błędne koło nacjonalizmów „pro-” i anty-LGBTI.
Źródło: Queer Marxism: Peter Drucker
Zobacz na: Dr Janja Lalich o sektach
Język Fanatyzmu: językowe sztuczki używane przez sekty
Negacja Rzeczywistości – James Linsday | Sekretne Religie Zachodu, cz. 1 z 3
Gnostyczny Pasożyt – James Lindsay | Sekretne Religie Zachodu, cz. 2 z 3
Teoria queer i pedofilia – prof. Derrick Jensen
Myślenie pojęciowe, a myślenie stereotypowe – Andrzej Wronka, Kazimierz Ajdukiewicz, Józef Kossecki
Queer marksizm to nurt polityczny, który łączy teorię queer z marksizmem, ale jego głównym celem nie jest „tolerancja” czy „wolność jednostki”.
Jego realnym zadaniem jest rozmontowanie tradycyjnych struktur społecznych, które marksizm uważa za „narzędzia reprodukcji systemu”, czyli takich rzeczy jak:
— rodzina
— normatywne role płciowe
— kultura większości narodowej
— religia
— naród jako wspólnota
W marksizmie queerowym seksualność nie jest prywatna, to pole walki klasowej. Założeniem podstawowym wyznawców tego odłamu sekty jest to, że tożsamości seksualne i płciowe nie są „naturalne”. Zostały wytworzone przez kapitalizm, aby ludzie odtwarzali system zamiast go obalać.
Dlatego też:
— heteroseksualność = uważana jest za instrument kontroli społecznej,
— małżeństwo i rodzina = struktury reprodukcji władzy,
— normy płciowe = forma dyscyplinowania ciał.
Strategia działania przedstawicieli tej sekty zakłada, że nie chodzi o to, by geje i lesbijki „mieli równe prawa”. Chodzi o to, by użyć kategorii queer jako narzędzia destabilizacji:
„Queer” = identyfikacja, która ma pozostać płynna, nieokreślona i wiecznie rewolucyjna.
Marksizm queerowy programowo odrzuca „normalizację”:
— małżeństwa jednopłciowe → krytykowane jako „symulacja heteronormy”
— stabilne tożsamości → postrzegane jako „zdrada rewolucji”
Cel polityczny
Nie chodzi o integrację queer w społeczeństwie. Chodzi o przekształcenie społeczeństwa tak, by nie musiało istnieć „normalne”.
A to o oznacza:
— Rozbicie klasycznej rodziny jako podstawowej jednostki społecznej
–Zastąpienie jej sieciami wspólnotowymi lub kolektywnymi formami życia
–Erupcję tożsamości płciowych, które mają nie stabilizować się, lecz destabilizować system
Dlaczego to takie dziwne dla w miarę normalnego człowieka
Bo marksizm queerowy nie mówi: „Chcemy, żeby było nam lepiej w społeczeństwie.”
On mówi: „Społeczeństwo, jakie znasz, jest problemem, trzeba je zburzyć.”
Nie chodzi o inkluzję. Chodzi o rekonstrukcję cywilizacji, na innych zasadach.
Najnowsze komentarze