Test z pianką – Walter Mischel [Siła Woli i Odroczona Gratyfikacja]
Narrator: Oto kolejny odcinek “Perspektywy”. Dzisiejszym tematem jest “eksperyment z pianką cukrową”. Jest to interesujący eksperyment psychologiczny przeprowadzony przez Waltera Mischela, profesora psychologii na Uniwersytecie Stanforda, zapoczątkowany w lata 60. XX w.
Starał się zrozumieć, jak siła woli i odsuwanie nagrody w czasie [opóźniona gratyfikacja] pomagają nam w codziennym życiu.
Eksperyment ten wyglądał następująco. Badacz zaprosił 4-latków do pomieszczenia i zaoferował im piankę cukrową, rodzaj słodyczy popularnych w Stanach Zjednoczonych.
– Oto nagroda za twoje świetne wyniki. Lubisz pianki cukrowe? Oto pianka dla ciebie. Możesz ją zjeść teraz, lub poczekać aż wrócę i wtedy dostaniesz dwie. Oto pianka dla ciebie, możesz ją sobie zjeść lub poczekać, aż wrócę za parę minut i dostaniesz 2 sztuki zamiast jednej. Jeśli tylko poczekasz.
– Poczekam.
– Jesteś pewna? No dobrze, zobaczymy. Za chwilkę wracam.
Głos zza kadru: Zwróćcie uwagę na mowę ciała. Ciągle odwraca wzrok od łakoci. Szuka czym się zająć.
– Cześć.
– Wrócił pan.
– Wiedzę, że zaczekałaś. Poczekałaś na mnie. W porządku, wiesz jaka czeka cię nagroda. Dostaniesz dwie pianki. Dostaniesz dwie takie pianki. Dwie smaczne pianki. Zjesz je teraz czy zostawisz na później?
– Zjem teraz.
– No dobra, nie krępuj się.
– Ale klejąca.
– Wcześniej ją dotykałam.
Głos zza kadru: Niektóre dzieci poczekały, inne nie wytrzymały.
– Dobrze. W nagrodę dostaniesz słodycze w postaci przepysznej pianki cukrowej. Jeśli poczekasz… Muszę sprawdzić coś w samochodzie, jeśli poczekasz, aż wrócę, dostaniesz dwie pianki. Jedna od razu albo dwie za chwilę. Okej?
– Tak.
Głos zza kadru: Spójrzcie na jej usta. Ona czuje pokusę. Przez duże “P”. No niestety.
– Już jestem z powrotem.
– Cześć. Zjadłaś piankę. Była smaczna?
– Tak.
– Lubisz pianki cukrowe.
Głos zza kadru: Ten dzieciak jest fenomenalny.
– Nie lubisz?
Głos zza kadru: Spójrzcie na jego twarz.
– A może chcesz czekoladę. Oto jedna czekoladka, ale jeśli poczekasz chwilę aż wrócę, dostaniesz dwie. Możesz zjeść ją teraz, a ja tylko pójdę sprawdzić coś do samochodu, a gdy wrócę, jeśli poczekasz, dostaniesz dwie czekoladki.
– Okej.
– Możesz zjeść jedną teraz albo poczekać i dostaniesz dwie. Wytrzymasz? Okej, wracam za parę minut. Możesz zjeść ją teraz albo poczekać aż wrócę i dostaniesz wtedy dwie. Okej, zaraz wracam.
Głos zza kadru: Nie zdążyłem nawet wyjść z pokoju. I ta czaszka na bluzie.. Chłopak jak się patrzy. Nic się nie przejmuje, zajada się czekoladką.
– Okej, wróciłem.
– Zjadłem czekoladkę.
– Zjadłeś już czekoladkę?
N: Dwoje z trojga dzieci zjadło piankę zanim minęło 15 minut. Co ciekawe, każde z nich powiedziało, że poczeka na drugą piankę i niektóre z nich zaczekały, a niektóre z nich nie. Miejcie na względzie, że te dzieci miały po 4 lata. Dla 4-letniego dziecka spokojne wyczekanie 15 minut to istna tortura.
Ponad 550 dzieci zostało poddanych “testowi pianki” w ramach eksperymentów prowadzonych w latach od 1968 do 1974. Walter Mischel podzielił te dzieci na grupy i nic im nie zdradził odnośnie eksperymentu.
14 lat później przyjrzał się tym samym dzieciom i odkrył znaczące różnice pomiędzy grupami. Przeprowadził wywiady z ich rodzicami, z rówieśnikami ze szkoły, z nauczycielami i okazało się, że te dzieci, które były w stanie wytrzymać, przeciętnie lepiej wypadały pod względem osiągnięć edukacyjnych, zajęciach dodatkowych, czy w sporcie i były postrzegane jako bardziej pewne siebie, opanowane i odnosiły więcej sukcesów. Ich zarobki były wyższe, miały niższy odsetek uzależnień od narkotyków, osiągały lepsze wyniki w egzaminach na studia [SAT] i lepiej radziły sobie w bliskich związkach z innymi osobami.
Dzieci z drugiej grupy osiągały znacząco niższe wyniki na egzaminach na studia [SAT]. To niesamowite, że taka drobna rzecz nieco samokontroli, trzymanie się swojego postanowienia, stanowi o takiej różnicy względem tych, którzy chcieli, ale nie byli w stanie.
Dlaczego nasza umiejętność odsuwania nagrody w czasie [opóźniona gratyfikacja] i siła woli, gdy jesteśmy dziećmi jest w stanie przewidywać tak wiele, nasze przyszłe życie?
To co różni nasze mózgi od mózgów innych zwierząt, to nasza zdolność do pojmowania czasu. Rozumiemy pojęcie przyszłości. Marzymy, planujemy, organizujemy, bezustannie prognozujemy przyszłe wydarzenia.
Pora na mały eksperyment. Spróbuj nauczyć psa czy inne zwierzę pojęcia jutra. Spróbuj. Pojęcia następnego tygodnia, następnego roku, a okaże się, że nie jesteś w stanie. Zwierzęta żyją teraźniejszością. Na tym właśnie polega inteligencja. Inteligencja to umiejętność mapowania przyszłości, symulowania przyszłości. To jest właśnie coś, co człowiek potrafi, a do czego nie są zdolne zwierzęta.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, obejrzyj pełen materiał na temat “testu pianki” oraz sięgnij po książkę Waltera Mischela “Test pianki cukrowej” . Linki znajdzie w opisie.
Dziękuję za uwagę.
Zobacz na: Konformizm – eksperyment w poczekalni
Eksperyment Beara Gryllsa, który uwypukla kobiecą naturę
5 eksperymentów psychologicznych, które pomagają zrozumieć współczesny świat
Najnowsze komentarze